کد مطلب:90321 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:136

شب زنده داری اهل تقوا











«اما اللیل فصافون اقدامهم، تالین لاجزاء القرآن یرتلونها ترتیلا»

واژه ها

صف: رسته كردن، صف ساختن، گستردن مرغ هر دو بال را.

قدم: پی، اثر، پیش پای، گام، خطوه، جمع اقدام.

تالی: متابعت، پیروی، تالی قرآن (قرائت كننده ی قرآن) به شرط متابعت و این معنا، اخص از قرائت است، زیرا در قرائت، متابعت لازم نیست، اما در تلاوت پیروی و تبعیت لازم است «فكل تلاوه قرائه و لیس كل قرائه تلاوه.»: پس هر تلاوتی قرائت هست اما هر قرائتی تلاوت نیست.

جزء: بخشی از شی ء و مقابل كل است.

[صفحه 199]

ترتیل: نرم خواندن، آهسته خواندن، قرآن را با قرائت صحیح و آهنگ نیك خواندن، سخن را آهسته و بی تكلف ادا كردن است.

ترجمه: اما در شب، به پا می خیزند (و بالها را می گشایند پرواز ملكوتی را آغاز می كنند) و بخشهای قرآن را با آهنگ نیكو، تلاوت نموده (دلها را به مضامین عالیه ی آیات الهی پیوند می دهند).

شرح: مقصود از این جمله این است كه پرواپیشگان در شب حالتی و در روز حالت دیگری دارند. شبها را به پاخاسته و به راز و نیاز نماز مشغول می شوند، به طوری كه دو انگشت بزرگ پا (ابهام) را محاذی یكدیگر قرار داده و فاصله ی بین سینه و عقب پاها را مساوی ساخته و پاره ای از شب را به، نماز و تلاوت قرآن مشغول می شوند.

شب و روز كه در طی گذشت آنها، مجموعه ی حیات آدمی، شكل می گیرد، دو عامل سرنوشت ساز، در مسیر حركت انسان، به سوی مقصد می باشند، مقدرات در حال تعلیق آدمیان، با تلاش و حركت آنان، در شب و روز، به وقوع می پیوندند، بدین جهت می توان گفت: شب و روز دو عامل تعیین كننده ی عینیات خواهند بود.

از دیدگاه اسلام و قرآن، برنامه هایی در شب و روز برای مسلمانان تعیین شده است كه با اجرای آنها، كمال مخصوص به خود را می یابند.

در قرآن، یك جا به شب و روز قسم یاد می كند و می فرماید: «و اللیل اذا یغشی و النهار اذا تجلی»: قسم به شب، آن هنگام كه روز را در پوشش بگیرد «یغشی اللیل النهار»: روز را به پرده ی شب در پوشاند. و سوگند به روز، آنگاه كه چهره می نماید، سپس از سعی و كوشش آدمیان «ان سعیكم لشتی» در رشته های مختلف بحث

[صفحه 200]

می كند. از تصدق، بخشندگی و تقوا از سویی و از بخل، جمع آوری مال، تكذیب پیامبران و كفران نعمتها از سوی دیگر سخن می گوید.

و در جای دیگر از نعمتهای الهی كه آدمیان را به ترك فعالیت، بازگشت به منزل، راحت و آرامش، دعوت می كند سخن می گوید: «و جعلنا اللیل لباسا.» یعنی شب را ساتر قرار دادیم، تا با فرارسیدن آنكه جهان در تاریكی فرومی رود، از كار و كسب، دست كشیده به استراحت بپردازید

و روز را «و جعلنا النهار معاشا.»: نعمتی دیگر جهت كسب معاش و تهیه وسائل زندگی شما قرار دادیم، تا با كسب و كار و فعالیت، به فضل پروردگار، راه یافته و از فقر و پریشانی كه محصول بی كاری است رهایی یابید، انعام خود را به بندگان گوشزد می كند.

در سوره ی مزمل، از نماز شب و تلاوت قرآن سخن می گوید: «یا ایها المزمل قم اللیل الا قلیلا نصفه او انقص منه قلیلا اوزد علیه و رتل القرآن ترتیلا.»

در آنجا كه خطاب به رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم نموده، می فرماید: ای لباس خواب به خود پیچیده، به پا خیز شب را مگر اندكی، نیمی از شب، یا اندكی از آن را بكاه، یا بر آن (نصف) بیفزای و قرآن را شمرده شمرده بخوان.

در كنار این فرمان، علت آن نیز وجود دارد: «انا سنلقی علیك قولا ثقیلا.»: در حقیقت ما به زودی بر تو گفتاری گرانبار القا می كنیم. یعنی نماز شب تو را در جهت تقبل قرآن قرار داده و راهی است كه تو را به مقام قرب الهی و شرف حضور می رساند.

[صفحه 201]


صفحه 199، 200، 201.